EKONOMICZNA GRA SYMULACYJNA W SZKOLENIACH MENEDŻERSKICH
Wstęp
Gra symulacyjna to aktywna forma nauczania, która polega na przygotowaniu przez nauczyciela sytuacji dydaktycznej, w której osoby uczące się konkurują ze sobą w ramach przyjętych reguł. Rozwiązywane przez uczestników problemy są podobne do występujących w rzeczywistości. Podejmowane decyzje skutkują efektami tak, jak w realnym świecie. Są one jednak zasymulowane w modelu (przyjętym w grze), który jedynie w pewnym uproszczeniu odzwierciedla rzeczywistość. Szczególnie użytecznie wydaje się być zastosowanie gier dydaktycznych w przypadku szkoleń ekonomicznych. Ich uczestnicy podejmują różne decyzje gospodarcze nie narażając się na ryzyko np. finansowe, wynikające z popełnianych błędów.
Założenia, reguły i cel gry
Każdy z uczestników gry zarządza firmą produkującą 4 rodzaje wyrobów. Na początku rozgrywki wszystkie firmy mają taką samą wartość. Wszyscy mają dostęp do tych samych danych historycznych dotyczących sprzedaży poszczególnych wyrobów w poprzednich 48 okresach (miesiącach). We wszystkich firmach są takie same moce produkcyjne i wszyscy mogą zaopatrywać się w surowce u tych samych dostawców. Wszystkich obowiązują takie same reguły jeśli chodzi o płatności, kredyty, zapasy magazynowe itp. Zadaniem uczestników gry jest maksymalizacja wartości firmy w ciągu 12 symulowanych miesięcy (12 tygodni, w których rozgrywana jest gra). Po analizie danych historycznych należy opracować taktykę działania (wielkość produkcji w poszczególnych okresach, produkcja na zapas itp.) i wreszcie co tydzień należy podejmować decyzje operacyjne: ile i gdzie kupić surowców, ile jakiego asortymentu wyprodukować i po jakiej cenie wystawić towar do sprzedania na rynku (w tych decyzjach pomocna jest znajomość prognozowania i wykorzystania rozkładu normalnego do oszacowywania prawdopodobieństwa sprzedaży i minimalizacji planowanych kosztów magazynowania i strat marży brutto - informacje te można uzyskać z materiałów do szkolenia oraz książce: „Prognozowanie i analiza sprzedaży, modele w Excelu” Tomasz Głuszkowski, Marta Jabłońska, zob. www.4tg.pl). Celem dydaktycznym gry jest wdrożenie jej uczestników do analizy danych i wspomagania decyzji operacyjnych i taktycznych w firmie z wykorzystaniem narzędzi informatycznych, czyli wypracowania umiejętności takiego przekształcenia danych, aby mogły służyć do wspomagania decyzji. Prowadzący proponuje użycie arkusza kalkulacyjnego MS Excel do budowania modeli, które wspomagają podejmowanie decyzji operacyjnych (optymalizacja zakupów i produkcji, prognozowanie sprzedaży itp.) i taktycznych (produkcja na zapas).
Przebieg gry
Na warsztatach prowadzonych w firmie 4TG – Tomasz Głuszkowski wymiana informacji odbywa się przez platformę stworzoną dla potrzeb gry na stronie internetowej www.4tg.pl. Sprawny przebieg gry wymaga wymiany plików między uczestnikami i prowadzącym dwa razy w ciągu tygodnia (gracze wysyłają pliki z decyzjami, prowadzący odsyła dane wyjściowe do następnego etapu gry). Ponadto funkcjonuje Forum dyskusyjne, w którym prowadzący komentuje sytuację na rynku a słuchacze pytają, wymieniają się uwagami i spostrzeżeniami. Gra rozpoczyna się wykładem wprowadzającym podczas sesji orientacyjnej. Podczas wykładu prezentowane są założenia gry, reguły postępowania, procedury związane z wymianą plików i sposoby komunikacji podczas trwania gry.
Analizowane są przykłady optymalizacji kosztów związanych z magazynowaniem oraz strat marży brutto w warunkach niepewności. W grze występuje sytuacja, w której zdolności produkcyjne są zbyt małe, aby w niektórych miesiącach móc wyprodukować prognozowaną do sprzedaży ilość wyrobów. Trzeba więc policzyć, kiedy opłaca się rozpocząć produkcję na zapas. Nie jest to łatwe ponieważ wyroby się psują. Każdy z wyrobów ma inny koszt magazynowania, a ich produkcja na poszczególnych stanowiskach zajmuje różną ilość czasu. Jeśli wszyscy uczestnicy produkują na zapas, to ceny spadają (działa prawo elastyczności cenowej) – czasem nie opłaca się więc magazynować wyrobów. Dlatego przed samą rozgrywką uczestnicy gry powinni przygotować taktykę: co kiedy wyprodukować na zapas tak, aby potem opłacało się sprzedać. Zarówno treść wykładu (wideo na żądanie, prezentacja), dodatkowe materiały szkoleniowe jak i pliki z założeniami do gry (dane historyczne, przykładowe oferty dostawców surowców itp.) są udostępniane w systemie do zdalnego nauczania. Użytkownicy mogą zobaczyć i przeanalizować jak zbudowany jest arkusz do wprowadzania danych łącznie z kontrolą danych.